શક્યતાની ચાલચલગત શું બતાવું બાદશા’ ?
પંખીથી પથ્થર થઈને કામ આવું બાદશા’.
નાગી તલવારોની વચ્ચે કેટલાં વરસો ગયાં ?
રેશમી સંબંધનાં વસ્ત્રો વણાવું બાદશા’.
પારકો પરદેશ છે ને આંતરી બેઠો સમય,
શ્વાસની ખેંચે લગામો તો બચાવું બાદશા’.
હું ભિખારી છું અને તું પણ ગરીબી ભોગવે ,
લાગણીના કેટલા સિક્કા પડાવું બાદશા’ ?
એક દરિયો પગ વગર પણ કેટલું દોડી શકે ?
તખ્ત નીચે પાય મૂકે તો બતાવું બાદશા’.
– ચિનુ મોદી
અજબ મિલાવટ કરી
ચિતારે રંગ પ્યાલીઓ ભરી!
એક લસરકે ઊગી નીકળ્યાં
જંગલ જંગલ ઝાડ ;
ટપકે ટપકે ફૂટી નીકળ્યા
ધરતીપટથી પ્હાડ !
ઘટ્ટ નીલિમા નરી.
ચિતારે રંગ પ્યાલીઓ ભરી….
જરાક ખંખેરી પીંછી ત્યાં
ફૂલને લાગી છાંટ ;
ફૂંક મારતાં ફેલાયા શા
સાગર સાત અફાટ !
જલરંગે જલપરી !
ચિતારે રંગપ્યાલીઓ ભરી….
લૂછતા વાદળ પોતે ઉઘડ્યા
ઈન્દ્રધનુના રંગ ;
રંગરંગમાં લીલા નિજની
નીરખે થઈને દંગ !
ચીતરે ફરી ફરી !
ચિતારે રંગપ્યાલીઓ ભરી….
– જયન્ત પાઠક
लाल छड़ी मैदान खड़ी, क्या खूब लड़ी, क्या खूब लड़ी
हम दिल से गए, हम जाँ से गए
बस आँख मिली और बात बढ़ी
वो तीखे तीखे दो नैना, उस शोक से आँख मिलाना था
देदे के क़यामत को दावत, एक आफ़त से टकराना था
मत पूछो हम पर क्या गुज़री,
बिजली सी गिरी और दिल पे पड़ी
हम दिल से गए, हाय, हम जाँ से गए …
तन तनकर ज़ालिम ने अपना, हर तीर निशाने पर मारा
है शुक्र की अब तक ज़िंदा हूँ,
मैं दिल का घायल बेचारा
उसे देखके लाल दुपट्टे में,
मैने नाम दिया है लाल छड़ी
हम दिल से गए, हाय, हम जाँ से गए …
हम को भी ना जाने क्या सूझी,
जा पहुंचे उसकी टोली में
हर बात में उसकी था वो असर,
जो नहीं बंदूक की गोली में
अब क्या होगा, अब क्या कीजे,
हर एक घड़ी मुश्किल की घड़ी
हम दिल से गए, हाय, हम जाँ से गए …
— Shailendra,
Jaanwar, Shankar Jaikishan, Mohammad Rafi
આદિથી છે અંધ, ફાનસ માગશે નહિ,
સૂર્ય જેવું સત્ય પણ સ્વીકારશે નહિ.
આગના પ્રકાશનો છે મોહ જેને,
પગતળે અંગારને પણ ભાળશે નહિ.
તેં જ ત્રીજી આંખ તારી બંધ રાખી,
ખોલ, અંધાપો કદીયે આવશે નહિ.
રેત ને દરિયાનો નાતો જાણનારો,
ઝાંઝવાંનાં સોણલાંઓ પાળશે નહિ.
ગાત્ર જેનાં હોય છે હિમનાં બનેલાં,
તાપણાંનાં કાષ્ટ દે, ખુદ તાપશે નહિ.
સાચવે સાચો ધરમ પોતાનું ઉડયન,
દોર ઢીલો દઇ પતંગો કાપશે નહિ.
વાત મેં કાયમ શરાફતની કરી પણ,
‘કીર્તિ’ છે બદનામ દુનિયા માનશે નહિ.
– કીર્તિકાન્ત પુરોહિત
જીવનમાં હોય દિવસ ને રાત
રાત ગુજારી નાખો.
અદબ અલગારી રાખો.
નીરવતા મનમાં, નયનોમાં કરે પિશાચી પ્યાર,
અંધકારનો પાગલ હાથી, ઘસે આર ને પાર :
જરા હુશિયારી રાખો – રાત ગુજારી નાખો.
ભલે કલેજું કૂણું, એના વજ્જર હો નિરધાર
ફાગણમાં ડોલર-કેસૂડાં, મસ્ત ચટાકેદાર :
ચટાકેદારી રાખો – રાત ગુજારી નાખો.
શિલ્પી ચાહે છે પ્રતિમાને, પણ પૂજે હથિયાર
રાત કહે જે સપનાં તેને દિન આપે આકાર
ધરમને ધારી રાખો – રાત ગુજારી નાખો.
વનની વાટે મજલ દિવસના, રણની વાટે રાત,
માલિકનો રસ્તો છે બંદા ! માલિકની જ મિરાત
સફરને જારી રાખો – રાત ગુજારી નાખો.
– વેણીભાઈ પુરોહિત
કોણ કોનાથી વધારે હોય છે ? પ્રશ્નો ન કર.
એક પલ્લું રોજ ભારે હોય છે ? પ્રશ્નો ન કર.
પગ તળેનું પાટિયું પળ પળ સરકતું જાય છે,
કે સલામત જીવ ક્યારે હોય છે ? પ્રશ્નો ન કર.
સહેજ ઉકલે ત્યાં ફરી પાછું બધું ગૂંચવાય છે,
આ રમત કોના ઈશારે હોય છે ? પ્રશ્નો ન કર.
રાત આખી સાદડી વણવામાં વીતી જાય પણ-
તાર છુટ્ટા કાં સવારે હોય છે ? પ્રશ્નો ન કર.
તું ઝડપથી આપ કોઈ શાપ તેથી ઓગળું,
માગવાનું કેમ મારે હોય છે ? પ્રશ્નો ન કર.
– હર્ષદ ત્રિવેદી
કોઈ ગહન છે મર્મ એના સંવિધાનમાં,
રાખે જમીન પર ને રહે આસમાનમાં
ખોવાઈ જાતું મન તો ઘડી અહીં ઘડીક ત્યાં,
ટહુકાની ઓથ લઈને સરે પાનપાનમાં.
ખંડેર થઈ ગયું છે ભલે તું ગયા પછી,
દીવા કદી ઝળહળે છે એ મકાનમાં.
મહેકી રહ્યા છે મુક્ત-મને મોગરાની જેમ,
ગૂંથી લીધા જે શબ્દ તમારા બયાનમાં.
શ્રધ્ધા મળી છે જેને ભીતરના અવાજની,
એને શું હોય ભેદ ગીતા કે કુરાનમાં.
આ પાળિયાને કોઈ પૂછે એની વેદના,
કંઈ કેટલી વ્યથાઓ ઢબૂરી છે મ્યાનમાં !
ટહુકા, ઝરણ, સુગંધ, ફૂલો ’ને પતંગિયા
લઈ લો બધું મફત છે ભગતની દુકાનમાં.
શીતળ આ ચાંદની ને સરોવર ડૂબ્યું નગર,
ચલ, મારીએ લટાર ઘડી ચંદ્રયાનમાં.
– આશ્લેષ ત્રિવેદી
A way of talking 